ທ່ານ ອຸທິດ ທິບມະນີ, ຮອງຜູ້ອໍານວຍການສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດການສຶກສາ (ສວສ) ແລະ ທ່ານ ນາງ ວາເນັດຊ້າ ເຮັກກາທີ້, ເລຂາເອກ, ສະຖານທູດອົດສະຕຣາລີ ປະຈຳ ສປປ ລາວ ໃຫ້ກຽດເປັນປະທານ
ຈາກຜົນສຳເລັດການທົດລອງບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ບົດຮຽນຈະຖຶກຜັນຂະຫຍາຍໄປໃນທົ່ວປະເທດ ໃນສົກຮຽນໜ້າ ເພື່ອແນໃສ່ນັກຮຽນທີ່ບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ
ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ສປປ ລາວ ຮ່ວມກັບລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ, ໂດຍຜ່ານແຜນງານປັບປຸງຄຸນນະພາບ ແລະ ຂະຫຍາຍໂອກາດເຂົ້າເຖິງການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານ ໃນ ສປປ ລາວ (ແຜນງານບິຄວາ) ໄດ້ຈັດ “ກອງປະຊຸມເສວະນາກ່ຽວກັບສື່ການຮຽນການສອນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ (ຝວ)” ໃນວັນທີ 11/07/2024 ທີ່ຜ່ານມາ ໂດຍການເປັນປະທານຂອງ ທ່ານ ອຸທິດ ທິບມະນີ, ຮອງຜູ້ອໍານວຍການສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດການສຶກສາ (ສວສ) ແລະ ທ່ານ ນາງ ວາເນັດຊ້າ ເຮັກກາທີ້, ເລຂາເອກ, ສະຖານທູດອົດສະຕຣາລີ ປະຈຳ ສປປ ລາວ ເພື່ອສະເຫຼີມສະຫຼອງຄວາມສຳເລັດຂອງກະຊວງ ເພື່ອການສະໜັບສະໜູນ ນັກຮຽນທີ່ບໍ່ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ ແລະ ວາງແຜນໃນຕໍ່ໜ້າເພື່ອຂະຫຍາຍວຽກງານດັ່ງກ່າວ.
ທ່ານ ອຸທິດ ທິບມະນີ ກ່າວວ່າ: “ໝາກຜົນທີ່ໜ້າປະທັບໃຈຂອງໄລຍະທົດລອງໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຫັນຢ່າງຊັດເຈນວ່າ ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ຄວນຈະມີຢູ່ທຸກໂຮງຮຽນ ທີ່ມີນັກຮຽນຕ້ອງການການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການຮຽນພາສາລາວເພີ່ມຕື່ມ ເພາະເຂົາເຈົ້າບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ”.
ໂຄງການເວົ້າພາສາລາວເສີມສ້າງທັກສະພາສາລາວໃຫ້ແກ່ນັກຮຽນ ຂັ້ນ ປ.1 ເວົ້າພາສາອື່ນທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສາລາວເປັນຫຼັກໃນຄອບຄົວ. ສສກ ໄດ້ເລີ່ມການທົດລອງບົດຮຽນດັ່ງກ່າວໃນປີ 2019, ໂດຍໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກລັດຖະບານອົດສະຕາລີໂດຍຜ່ານ ແຜນງານບີຄວາ. ໂດຍອີງໃສ່ຜົນສຳເລັດຂອງການທົດລອງດັ່ງກ່າວ, ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ໄດ້ຂະຫຍາຍອອກເປັນ 21 ເມືອງ ໃນປີ 2023-2024 ໂດຍໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນເພີ່ມເຕີມ ຈາກອົງການພັດທະນາສາກົນຂອງປະເທດສະຫະລັດອາເມລິກາ (USAID). ຜົນຂອງການທົດລອງເຫັນວ່າໂດຍລວມແມ່ນໄດ້ຮັບໝາກຜົນດີຫຼາຍ, ເຊິ່ງໄດ້ນຳໄປສູ່ການອະນຸມັດໃຫ້ກາຍເປັນບົດຮຽນ ທີ່ສາມາດສອນໄດ້ສຳລັບຂັ້ນ ປ.1 ໃນທົ່ວປະເທດ.
ທ່ານ ອຸທິດ ທິບມະນີ ໄດ້ກ່າວວ່າ “ພວກເຮົາຮູ້ສຶກຕື່ນເຕັ້ນທີ່ຈະໄດ້ເຮັດວຽກກັບລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ແລະ ອົງການ USAID ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ຄູສອນຂັ້ນ ປ.1 ທຸກຄົນໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມໃນວິທີການສິດສອນບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ແລະ ມີການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງການຮຽນການສອນດັ່ງກ່າວ”.
ພິທີດັ່ງກ່າວ ໄດ້ມີຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມເກືອບ 100 ທ່ານ ຈາກ ບັນດາກົມຂອງ ສສກ, ບັນດາພະແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາແຂວງ, ວິທະຍາໄລຄູ, ຜູ້ຕາງໜ້າຈາກອົງການ USAID, ອົງການ UNICEF, ທະນາຄານໂລກ, ອົງການ JICA ແລະ ຄູ່ຮ່ວມງານການພັດທະນາອື່ນໆ ທີ່ໄດ້ມາປະຊຸມຮ່ວມມກັນ ເພື່ອສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຜົນສໍາເລັດຂອງການທົດລອງບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ.
ທ່ານ ນາງ ວາເນັດຊ້າ ເຮັກກາທີ້ , ເລຂາເອກ, ສະຖານທູດອົດສະຕຣາລີ, ກໍໄດ້ໃຫ້ຄຳເຫັນຕື່ມອີກວ່າ: “ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກເປັນກຽດທີ່ໄດ້ກ່າວເປີດກອງປະຊຸມເສວະນາໃນຄັ້ງນີ້, ໄດ້ມີບັນດາພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອວາງແຜນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າ ພາສາລາວໄດ້ເປັນບົດຮຽນໃນທົ່ວປະເທດ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນການຮຽນຮູ້ພາສາທີ່ມີປະສິດທິພາບສໍາລັບເດັກນ້ອຍທີ່ບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ. ລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ເຊື່ອໝັ້ນຢ່າງຍິ່ງວ່າ ການປັບປຸງຜົນການຮຽນຂອງເດັກຍິງ ແລະ ເດັກຊາຍ, ໂດຍສະເພາະຜູ້ທີ່ປະສົບກັບຄວາມດ້ອຍໂອກາດ ຈະມີຜົນດີໃນໄລຍະຍາວໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາຂອງລາວ.”
ສື່ການຮຽນການສອນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ
ກິດຈະກຳຝຶກເວົ້າ
ປະເທດລາວເປັນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ ພາສາຊົນເຜົ່າ, ມີຫຼາຍກວ່າ 50 ພາສາເວົ້າ. ເດັກນ້ອຍຫຼາຍຄົນເມື່ອເລີ່ມເຂົ້າຮຽນ ຍັງເວົ້າພາສາອື່ນເປັນຫຼັກທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສາລາວ, ໂດຍສະເພາະໃນເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ເຂດຫ່າງໄກ. ພາສາລາວແມ່ນພາສາຫຼັກທີ່ໃຊ້ໃນໂຮງຮຽນ, ຖ້າເດັກນ້ອຍຍັງບໍ່ທັນໄດ້ພັດທະນາທັກສະພື້ນຖານພາສາລາວໃນຊັ້ນປະຖົມ ພວກເຂົາຍັງຈະປະເຊີນກັບສິ່ງທ້າທາຍຕະຫຼອດເວລາການຮຽນຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຜົນການປະເມີນນັກຮຽນໃນໄລຍະຜ່ານມາ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເດັກນ້ອຍຫຼາຍຄົນຈາກຊຸມຊົນຊົນເຜົ່າທີ່ບໍ່ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ ແມ່ນມີສ່ວນຮ່ວມໜ້ອຍໃນການຮຽນ. ນອກຈາກນີ້, ການຄົ້ນຄວ້າຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຄວາມສາມາດໃນການເວົ້າພາສາຕາມສື່ການຮຽນການສອນ (ພາສາລາວ) ແມ່ນເງື່ອນໄຂເບື້ອງຕົ້ນທີ່ຈຳເປັນ ເພື່ອໃຫ້່ເດັກນ້ອຍມີການພັດທະນາການຮູ້ໜັງສື (ການອ່ານ ແລະ ຂຽນພາສາລາວ).
ທ່ານ ນາງ ພອນສິລິ ອຸໄທວັນ, ຫົວໜ້າຂະແໜງຄົ້ນຄວ້າການສອນພາສາລາວສຳລັບຊົນເຜົ່າ, ສວສ ໄດ້ອະທິບາຍວ່າ: “ໃນໄລຍະທົດລອງ, ໄດ້ມີການສັງເກດການສອນໃນຫ້ອງຮຽນ 597 ຫ້ອງ, ມີຄູສອນ 1,424 ຄົນ ໄດ້ເຮັດການສະທ້ອນຄືນໃນແຕ່ລະອາທິດ ແລະ ນັກຮຽນໄດ້ຮ່ວມການທົດສອບຈຳນວນ 602 ຄົນ. ນັກຮຽນຈາກໂຮງຮຽນທີ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວສາມຄັ້ງຕໍ່ອາທິດ ໄດ້ມີການປັບປຸງຄະແນນສອບເສັງຂອງເຂົາເຈົ້າເພີ່ມຂຶ້ນ 20%. ເມື່ອສໍາພາດ 94% ຂອງຄູສອນບອກວ່າ ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ຊ່ວຍໃຫ້ນັກຮຽນທີ່ເວົ້າພາສາລາວບໍ່ໄດ້ ສາມາດຮຽນພາສາລາວໄດ້ໄວກວ່າການໃຊ້ຫຼັກສູດຂັ້ນ ປ.1 ພຽງຢ່າງດຽວ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ນັກຮຽນມີສ່ວນຮ່ວມໃນທຸກວິຊາຮຽນໄດ້ດີຂຶ້ນ”.
ນຳໃຊ້ຕຸກກະຕາເຈ້ຍທີ່ຜະລິດດ້ວຍວັດສະດຸໃນທ້ອງຖິ່ນ ເພື່ອສາທິດກິດຈະກຳຝຶກເວົ້າພາສາລາວໃຫ້ແກ່ນັກຮຽນ
ຄູ ແລະ ນັກຮຽນປະຕິບັດກິດຈະກຳ ‘ຟັງ ແລະ ປະຕິບັດ
ແຜນງານບີຄວາ ຈະເປັນແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນຫຼັກຂອງ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ແລະ ສວສ ໃນການນຳພາຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃນທົ່ວປະເທດ. ແຜນງານບີຄວາ ແມ່ນນຳພາໂດຍລັດຖະບານລາວ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ແລະ ອົງການ USAID. ແຜນງານໄດ້ສຸມໃສ່ເສີມຂະຫຍາຍຜົນການຮຽນຂອງຊາວໜຸ່ມທົ່ວປະເທດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຜູ້ທີ່ຕ້ອງການການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ຜູ້ດ້ອຍໂອກາດ. ແຜນງານບີຄວາ ແມ່ນເນັ້ນໜັກໃສ່ການຮັບປະກັນຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ ແລະ ສົ່ງເສີມການສຶກສາຮຽນຮ່ວມໃນທຸກໆກິດຈະກໍາ.
ໃນລະຫວ່າງກອງປະຊຸມ, ສວສ ໄດ້ເຜີຍແຜ່ຄໍາແນະນໍາຢ່າງເປັນທາງການສໍາລັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ທີ່ ຈະມີຜົນສັກສິດໃນສົກຮຽນຕໍ່ໄປ. ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ແມ່ນບົດຮຽນເສີມ, ແຕ່ຈະສອນປະກອບກັບບົດຮຽນພາສາລາວໃນຫຼັກສູດຂັ້ນ ປ.1. ບົດຮຽນຈະຊ່ວຍການພັດທະນາທັກສະການເວົ້າ ໂດຍຜ່ານການຝຶກຊ້ອມ ການເວົ້າ ແລະ ການຟັງ. ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄູ່ມືຄູ ມີສີສັນສວຍງາມ, ພ້ອມທັງມີສື່ການຮຽນການສອນ (ບັດຄຳສັບ, ບັດຮູບພາບ ແລະ ຊຸດບັດເກມບິງໂກ້) ຈະຖືກແຈກຢາຍໃຫ້ທົ່ວທຸກໂຮງຮຽນທີ່ມີນັກຮຽນບໍ່ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາຫຼັກໃນຄອບຄົວ.
ທ່ານ ອຸທິດ ທິບມະນີ ໄດ້ກ່າວຕື່ມວ່າ “ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ແມ່ນບົດຮຽນທີ່ມີເປົ້າໝາຍ ເພື່ອຊ່ວຍຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງນັກຮຽນຂັ້ນ ປ.1 ທີ່ບໍ່ໄດ້ເວົ້າພາສາລາວໃນເວລາເລີ່ມເຂົ້າຮຽນ. ດັ່ງນັ້ນ, ຄູສອນຂັ້ນ ປ.1, ຜູ້ອໍານວຍການແລະ ຫ້ອງການສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາເມືອງ ຈະຕ້ອງໄດ້ເລືອກວ່າ ໂຮງຮຽນໃດແດ່ຈະປະຕິບັດບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ໂດຍອີງໃສ່ຄວາມຕ້ອງການຂອງນັກຮຽນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ. ການປັບເນື້ອໃນຕາມຄວາມເໝາະສົມແມ່ນສໍາຄັນ ເພື່ອຊ່ວຍໃນການປະຕິບັດ ແລະ ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການສະເພາະຂອງນັກຮຽນ. ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າ ດ້ວຍການຈັດກອງປະຊຸມເສວະນາຄັ້ງນີ້, ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມທີ່ສຳຄັນແຕ່ລະທ່ານ ຈະເຂົ້າໃຈບົດບາດ ແລະ ໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນເພື່ອຮັບປະກັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນໃນທົ່ວປະເທດໃນສົກຮຽນຈະມາເຖິງນີ້”.
ທ່ານ ນາງ ວາເນັດຊ້າ ເຮັກກາທີ້ ໄດ້ສະຫຼຸບວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຊົມເຊີຍຕໍ່ຄວາມມຸ່ງໝັ້ນ ແລະ ການນຳພາອັນສຳຄັນຈາກ ສວສ ແລະ ສສກ ທີ່ໄດ້ແນະນຳການສະໜັບສະໜູນດ້ານຄຸນນະພາບໃຫ້ແກ່ນັກຮຽນທີ່ເລີ່ມເຂົ້າໂຮງຮຽນແຕ່ຍັງບໍ່ທັນສາມາດເວົ້າພາສາລາວໄດ້. ລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ຍິນດີທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນຄວາມພະຍາຍາມເຫຼົ່ານີ້. ພວກເຮົາເຊື່ອວ່າ ບົດຮຽນຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ຈະໄດ້ຮັບໝາກຜົນອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ໂດຍການເສີມສ້າງທັກສະການຮູ້ໜັງສືພາສາລາວຂອງນັກຮຽນ ທີ່ເຂົ້າໂຮງຮຽນປະຖົມໂດຍທີ່ເວົ້າພາສາລາວບໍ່ທັນໄດ້ຄ່ອງແຄ້ວເທື່ອ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ແລະ ລັດຖະບານລາວ ກໍຍັງຈະເໜັ້ນໜັກໃສ່ການຮ່ວມມື ເພື່ອສົ່ງເສີມການສຶກສາຮຽນຮ່ວມຢູ່ໃນລາວ”.