ເຈົ້າຈະຮຽນສຳເລັດໄດ້ແນວໃດຖ້າຫາກເຈົ້າບໍ່ເຂົ້າໃຈ ຫຼື ຮູ້ພາສາລາວພຽງເລັກນ້ອຍ? ນີ້ຄືຄວາມຈິງທີ່ເດັກນ້ອຍຢູ່ປະເທດລາວຫຼາຍຄົນປະສົບບັນຫາເມື່ອເລີ່ມເຂົ້າໂຮງຮຽນ
ພາສາລາວເປັນພາສາທາງການເພື່ອສິດສອນ. ປຶ້ມແບບຮຽນ, ສື່ການສຶກສາ ແລະ ການສອນທັງໝົດແມ່ນເປັນພາສາລາວ ແຕ່ປະມານ 38% ຂອງເດັກນ້ອຍທີ່ເຂົ້າຮຽນໃນໂຮງຮຽນປະຖົມບໍ່ເວົ້າພາສາລາວ ຫຼື ນຳໃຊ້ພາສາລາວເປັນພາສາທີໜຶ່ງຂອງເຂົາເຈົ້າເທື່ອ.
ການຮຽນຮູ້ການເວົ້າພາສາລາວ ແມ່ນການຮຽນບຸລິມະສິດຂອງນັກຮຽນຜູ້ທີ່ເລີ່ມເຂົ້າຮຽນໂດຍມີຄວາມຮູ້ຈຳກັດທາງດ້ານພາສາ ຫຼື ບໍ່ສາມາດເວົ້າພາສາລາວໄດ້ ເພາະຖ້ານັກຮຽນເວົ້າພາສາລາວບໍ່ໄດ້, ນັກຮຽນຈະບໍ່ເຂົ້າໃຈຄູສອນ ແລະ ຮຽນຮູ້ໄດ້ຢ່າງມີປະສິດຕິພາບ. ການຄົ້ນຄວ້າໃນທົ່ວໂລກຍັງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເດັກນ້ອຍຜູ້ທີ່ເລີ່ມເຂົ້າໂຮງຮຽນໂດຍທີ່ບໍ່ສາມາດເວົ້າພາສາທີ່ພວກເຂົາຈະຮຽນອ່ານ ແລະ ຂຽນໄດ້ ຈະມີຄວາມສັບສົນໃນການພັດທະນາທັກສະການຮູ້ໜັງສືທີ່ຈຳເປັນ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາຮຽນໄດ້ດີຢູ່ໂຮງຮຽນ. ການປະເມີນທີ່ຜ່ານມາຢູ່ປະເທດລາວ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເດັກນ້ອຍຜູ້ທີ່ເລີ່ມເຂົ້າຮຽນໂດຍມີຄວາມຈຳກັດໃນການເວົ້າພາສາລາວ ເມື່ອສົມທຽບກັບນັກຮຽນຜູ້ທີ່ເວົ້າພາສາລາວ ແມ່ນມີປະສິດທີພາບຕ່ຳກວ່າ.
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດການສຶກສາ ໂດຍການສະໜັບສະໜູນຂອງແຜນງານບີຄວາ ແລະ ສະໜັບສະໜູນໂດຍລັດຖະບານອົດສະຕຣາລີ ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບຈຶ່ງໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການທົດລອງຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ສຳລັບເດັກນ້ອຍທີ່ເຂົ້າຮຽນຂັ້ນ ປ.1 ເປົ້າໝາຍຂອງໂຄງການແມ່ນສຳລັບເດັກນ້ອຍຜູ້ທີ່ບໍ່ເວົ້າພາສາລາວເປັນພາສາທີໜຶ່ງ ແລະ ຜູ້ທີ່ບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ໃຊ້ພາສາລາວເປັນພາສາທີສອງໃນຊຸມຊົນຂອງພວກເຂົາ. ໂຄງການນີ້ຈະສອນຝຶກເວົ້າພາສາລາວເພີ່ມໜຶ່ງຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້ເພື່ອສົ່ງເສີມ ແລະ ນໍາໃຊ້ເນື້ອໃນບົດຮຽນຈາກວິຊາພາສາລາວພາກປົກກະຕິ ເຊິ່ງຮຽນ 2 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້.
ໃນຊົ່ວໂມງຮຽນເພີ້ມ ນັກຮຽນຈະໄດ້ເຮັດກິດຈະກຳເພື່ອພັດທະນາທັກສະການຟັງ ແລະ ການເວົ້າ ພ້ອມກັບຝຶກການອອກສຽງຕົວອັກສອນໃໝ່ ທີ່ພວກເຂົາໄດ້ຮຽນເວລາຮຽນພາສາລາວ ພ້ອມກັບຫຼັກການ ການຮຽນທີ່ເນັ້ນການປະຕິບັດຕົວຈິງ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນຫຼັກສູດສະບັບປັບປຸງໃໝ່, ເດັກນ້ອຍຈະໄດ້ຮຽນຮູ້ຜ່ານການຫຼິ້ນເກມ, ການສະແດງບົດບາດສົມມຸດ ແລະ ຜ່ານເຕັກນິກການເລົ່າເລື່ອງ.
ໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ຈະທົດລອງໃນ 40 ໂຮງຮຽນ ຕະຫຼອດສົກຮຽນ 2019-2020. ໂຮງຮຽນທີ່ມີນັກຮຽນຊົນເຜົ່າທີ່ມີຄວາມຈຳກັດທາງດ້ານພາສາ ຫຼື ບໍ່ໄດ້ນຳໃຊ້ພາສາລາວຢູ່ບ້ານ ຫຼື ຢູ່ນຳຊຸມຊົນໃນອັດຕາທີ່ສູງ ຈະຖືກຄັດເລືອກເຂົ້າໃນແຜນງານທົດລອງນີ້ເຊັ່ນ ໂຮງຮຽນຢູ່ ແຂວງຜົ້ງສາລີ, ຄຳມ່ວນ, ສາລະວັນ ແລະ ບໍລິຄຳໄຊ. ໂຮງຮຽນອື່ນໆອີກ 40 ແຫ່ງ ທີ່ມີເງືອນໄຂຄ້າຍຄືກັນໃນແຂວງດຽວກັນ ຈະເປັນເກນສົມທຽບ.
ຖ້າຫາກໂຄງການທົດລອງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວມີຜົນຕອບຮັບທາງບວກກ່ຽວກັບການຮູ້ພາສາລາວ, ນັກຮຽນທຸກຄົນທີ່ຢູ່ໃນໂຄງການທົດລອງ ແລະ ໂຮງຮຽນທີ່ສົມທຽບຈະຖືກປະເມີນໂດຍເຄື່ອງມືປະເມີນການອ່ານກ່ອນໄວຮຽນ ໃນຊ່ວງເລີ່ມສົກຮຽນຂັ້ນ ປ.1 ແລະ ອີກຄັ້ງຕະຫຼອດສົກຮຽນ. ຄູສອນ ແລະ ຜູ້ອຳນວຍໂຮງຮຽນຢູ່ 40 ໂຮງຮຽນ ທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການທົດລອງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຄູສຶກສານິເທດຜູ້ທີ່ຈະໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຄູເຫຼົ່ານີ້, ການຝຶກຮົບ 2 ມື້ໃນເດືອນສິງຫາ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາກະກຽມຄວາມພ້ອມເພື່ອແນະນຳໂຄງການດັ່ງກ່າວຕອນເປີດສົກຮຽນໃນເດືອນກັນຍານີ້.
ຜົນຂອງໂຄງການທົດລອງນີ້ຈະຊ່ວຍ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ, ນະໂຍບາຍໂຮງຮຽນຊັ້ນປະຖົມສຶກສາ ແລະ ການພັດທະນາຫຼັກສູດ. ຖ້າຫາກຜົນຂອງໂຄງການທົດລອງນີ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ການຮຽນພາສາລາວເພີ້ມການຝຶກເວົ້າພາສາລາວມີຜົນໃນທາງບວກໃນການພັດທະນາການຮູ້ໜັງສື, ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດທີ່ກວ້າງຂຶ້ນຂອງແຜນງານດັ່ງກ່າວສາມາດຮັບການພິຈາລະນາ.
ວັນທີ 8 ກັນຍາ ຂອງທຸກໆປີ ແມ່ນວັນລົບລ້າງການກືກໜັງສືສາກົນຂອງອົງການ UNESCO ເພື່ອໃຫ້ທົ່ວໂລກຮັບຮູ້ເຖິງບັນຫາການຮູ້ໜັງສືຂອງຜູ້ໃຫຍ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ປີນີ້, ພວກເຮົາເນັ້ນໜັກໃສ່ໂຄງການຝຶກເວົ້າພາສາລາວ ເພາະເປັນໂຄງການທີ່ເນັ້ນໃສ່ການສົ່ງເສີມການຮຽນຮູ້ໜັງສືຂອງເດັກນ້ອຍຊົນເຜົ່າສະເພາະ ແລະ ອາໄສຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ.